Wie denkt dat Monchique een ingeslapen stadje is, heeft het mis. Hier zorgt de lokale overheid voor de opvang van hulpbehoevenden. Ook organiseert de gemeente tal van activiteiten. Leeftijd speelt daarbij geen rol. Dat is de Monchiquese versie van een participatie maatschappij. De gemeente Monchique en haar inwoners; samen zorgen zij voor elkaar.
Met mijn benen gestrekt op de muur van het koffietentje ‘Descanza Pernas’, Portugees voor ‘laat je voeten uitrusten’, zie ik dertig kinderhoofdjes met gele hoedjes naar een bus lopen. Allemaal netjes in een rij.
Dan steek ik mijn hand op. Dierenarts Ana Silva zwaait enthousiast terug. Ze heeft een klein pittig hondje bij zich, dat meteen op Joy, onze hond, afstapt. Twee staarten met verschillende maten zwaaien heen en weer. Als wij bijpraten doen de honden dat op hun manier.
Ter lering en vermaak
Ana Silva laat twee leuke kinderboekjes zien; ‘Mijn hond en ik’ en ‘Mijn kat en ik’. “Goh”, vraag ik verbaasd, “het is zomervakantie en toch geef je les. Hoe zit dat?” Ana Silva steekt rustig van wal; “De gehele zomer door zijn er programma’s voor kinderen van alle leeftijden. Net is er een bus vertrokken met kinderen die leren golfen. Ieder dag is er een ander programma. Vanuit de gemeente krijg ik de mogelijkheid om kinderen al in een vroeg stadium bewust te maken, dat dieren geen gebruiksvoorwerpen, maar deel van de familie zijn. Hoe kun je kinderen dit beter uitleggen dan door twee verschillende honden mee te nemen, een kleine korthaar en een grote donzige hond zoals Joy.”
Gemeente participeert
Het was mij al opgevallen dat er overal in Monchique folders liggen met activiteiten voor volwassen rond het thema gezondheid. Er staan avondwandelingen, yogalessen en massages op het programma. Voor bejaarden mensen zijn er excursies naar steden of stranden. De prijzen voor de activiteiten zijn minimaal.
Er zijn meer voorbeelden van de participatiemaatschappij in Monchique. Zo worden gehandicapten en ouderen goed verzorgd in een tehuis midden in de stad en blijven deel uit maken van de maatschappij. Een geestelijk getroebleerde man krijgt iedere morgen een cakeje van mij en ik ben niet de enige gulle geefster.
Ondanks dat liefdevol met je (huis)dieren omgaan hier nog in ontwikkeling is, zie je dus in Monchique sprekende voorbeelden van een participatie maatschappij. In die zin lopen ze hier voor op Nederland.
Niet vechten, maar spelen
Ana en ik staan op en wandelen naar het schooltje. Daar zitten veertig kinderen verwachtingsvol op een bankje. Dit keer hebben ze groene hoedjes op. De ogen zijn gericht op Joy en Ellie, de Jack Russel van Ana. We worden hartelijk verwelkomd en Ana gaat zitten, neemt een kind op schoot en steekt van wal. “Wat heeft jouw hond nodig?”, vraagt ze. De ukkies schreeuwen enthousiast door elkaar, “Water, eten, spelen!”, roepen ze. “Maar”, vervolgt Ana nieuwsgierig, “eet de hond dan mee van jouw bordje?” “Nee!”, gillen ze in koor.
De honden worden ondertussen onrustig. We laten ze los op het schoolplein. Ellie springt over Joy heen en Joy gooit haar heupen half over Ellie, het lijkt wel een dans. De kinderen joelen eromheen “Luta, luta!”. “Vechten, vechten!”, scanderen ze.
“Nee”, corrigeren Ana en de juf, “ze spelen”. “Brinca, brinca!”. Als de honden hijgend, met tong uit de bek, rustig worden, is het tijd om ze te aaien. Dat doen de kinderen. Eerst schoorvoetend dan enthousiast. Als we weggaan worden we door veertig paar kinderhandjes uitgewuifd.
Goed op weg
Volgens Dr Ana zijn ze goed op weg, maar is er nog veel te doen waar het gaat om het veranderen van bewustzijn. Zij heeft echt een missie in het optimaliseren van het welzijn van dieren. Ook de gemeente draagt hier haar steentje bij en sponsort het steriliseren van straatkatten en -honden. Onze donaties voor de straatkatten van Monchique worden nu gebruikt voor het steriliseren van straatkatten bij Quinta Sao Bento, onze buren. Samen met de tuinman daar geef ik de dieren iedere dag te eten.
Hoe participeert Nederland?
Ik had verwacht met een ander verhaal thuis te komen, namelijk hoe dieronvriendelijk Portugezen omgaan met hun dieren. Echter ben ik blij verrast dat de gemeente en de gemeenschap zorg opnemen voor de inwoners en hun viervoeters. Hoe verloopt dat in Nederland?